Að ýmsu þarf að huga
Af hverju umhverfismerkt hús?
Það hefur verið draumur hjá okkur í mörg ár að byggja vistvænt hús á Íslandi. Þegar við fórum í nám til Gautaborgar árið 1995 þar sem Finnur ákvað að snúa við blaðinu og bæta umhverfisfræði við viðskiptafræðina. Á þeim tíma var umhverfisfræði ekki heitasta málefnið en þessi ákvörðun hefur hins vegar mótað okkar frá því.
Lóðin í Urriðaholti
Húsbyggjendur voru búin að ganga með hugmyndina að byggja vistvænt hús í mörg ár en hún var síðan endurvakin vorið 2015 þegar Halldóra Hreggviðsdóttir hjá Alta hefur milligöngu um að hefja samtal milli Urriðaholts og húsbyggjenda um verkefnið.
Vottunarkerfið
Skilyrði fyrir verkefninu að húsið skyldi vera vottað af óháðum þriðja aðila. Það eru fjölmörg kerfi sem koma til greina og við skoðuðum flest þeirra út frá markmiðum verkefnisins og þá helst að húsið þarf að vera byggt á markaðslausnum sem á að vera hægt að gera “mainstream” á Íslandi.
Þórdís og Finnur
Finnur er viðskiptafræðingur frá HÍ sem venti sínu kvæði í kross og skellti sér árið 1995 til Gautaborgar til að læra umhverfisfræði. Gautaborg varð fyrir valinu þar sem Þórdís fór í sérnám á Östra sjúkrahúsinu (nú Sahlgrenska) í hjartalækninum. Þau bjuggu í 12 ár í Partille (margir kannast við Partille Cup í handbolta) áður en þau fluttu aftur til Íslands árið 2007. Þórdís er hjartalæknir á Landsspítalanum, með stofu hjá Læknasetrinu í Mjódd auk ýmissa annara starfa. Hún er formaður GoRed á Íslandi og í stjórn HL stöðvarinnar Finnur hefur lengst af starfað sem ráðgjafi á sviði umhverfismála og samfélagsábyrgðar. Hann vann við byggingu álversins á Reyðarfirði þegar það var í byggingu, var sérfræðingur hjá Landsbankanum í samfélagsábyrgð en helgar tíma sínum í húsbyggingu og ráðgjöf þessa dagana. Finnur er stjórnarformaður Festu, miðstöð um samfélagsábyrgð fyrirtækja og formaður skíðagöngufélagsins Ullur. Þórdís og Finnur eiga tvö börn. Svein sem er í rafmagnsverkfræði í Chalmers í Gautaborg og Arndísi Evu sem er í mastersnámi í sálfræði við HÍ.
Samstarfsaðilar
Urriðaholt
Urriðaholt ehf
Urriðaholt ehf er þróunaraðili Urriðaholts og er sá aðili sem tók ákvörðun um að fá Breeam Communities umhverfisvottun fyrir norðurhlutan þar sem Brekkugata 2 er staðsett
Batteríið
Batteríið arkitektar
Sigurður Einarsson hjá Batteríið arkitektar er hönnunarstjóri hússins. Þau bera þungan af því að finna lausnir sem uppfylla viðmið Svansins
VSB
VSB verkfræðistofa
VSB er ábyrgt fyrir verkfræðihönnun hússins og að finna og innleiða nýjar hugmyndir í bygginguna sem geta orðið markaðsráðandi í framtíðinni
Byko
Byko
BYKO er aðalbirgir byggingarvara og -efnis í húsið. Markmiðið er að þau viti allt um leyfileg byggingarefni í vistvæn hús þegar verkefninu er lokið
Mannverk
Mannverk
Mannverk er aðalverktaki og leyfishafi Svansins fyrir byggingu hússins. Þegar verkefninu er lokið ætla þau að kunna allt um að byggja Svansvottuð hús, fjölbýli og skóla
Landslag
Landslag
Landslag er hönnuður lóðaruppdrátta og lóðar. Þeirra áskorun er að gera lóðina sem náttúrulega og sem mest viðhaldsfría
BM Vallá
BM Vallá
BM Vallá sér okkur fyrir steypu. Þeirra áskorun er að minnka kolefnisfótspor steypunnar og að við notum sem umhverfisvænasta steypu þar sem hægt er
Gámaþjónustan
Gámaþjónustan
Gámaþjónustan á að tryggja rétta meðhöndlun aukaafurða á verkstað og að innleiða bestu meðferð þeirra fáu afurða sem við berum með okkur en þurfum ekki þegar heim er komið
Reykjafell
Reykjafell
Raflagnaefni
Reykjafell sér um allt raflagnaefni í húsið og á að tryggja að það sé að mestu halogenfrítt 
GKS
GKS
Eldhús og baðinnréttingar eru umhverfisvottaðar og koma frá Nobilia í Þýskalandi í gegnum GKS. Aðrar innréttingar eru frá GKS
Greinar
Má biðja um smá gagnrýni
Stundum blöskrar mér þekkingarleysi eða kannski frekar gagnrýnisleysi útvarpsmanna þegar að þeir eru kynna vörur frá framleiðendum á besta útvarpstíma (morgunútvarpinu). Yfirleitt læt ég eiga mig að hripa niður nokkuð um það en í morgun var Hulda Geirs með viðtal við tvo menn sem voru að dásama nanóefni og sóttvarnareiginleika þeirra og þetta væri svo Read more about Má biðja um smá gagnrýni[…]
Kambstál og kolefnisspor
Í byggingargeiranum er núna mikið talað um „embodied carbon“ sem hefur verið þýtt sem „bundið kolefni“. Þýðingin er ekki góð hér er í raun átt við kolefnisspor byggingarefnis. Grænni Byggð þeirra í Bretlandi útskýrir þetta á eftirfarandi máta: Embodied carbon is the total greenhouse gas emissions generated to produce a build asset. Þau tvö vottunarkerfi Read more about Kambstál og kolefnisspor[…]
Perflúorefni (PFAs)
Svanurinn bannar notkun ýmissa efna í efna- og byggingarvörum. Flest efnin eru bönnuð vegna umhverfis- og heilsuskaðlegra eiginleika þeirra. Perflúorkolefni eru eitt þessara efna en það eru efni sem innihalda hátt hlutfall flúors. Þessi efni eru mjög langlíf í umhverfinu og niðurbrotsefnin eru oft lítið skárri en upprunalegu efnin[1]. Þau bindast við prótein og safnast Read more about Perflúorefni (PFAs)[…]
Flokkun og endurvinnsla úrgangs
Svanurinn lagði mikla áherslu á flokkun úrgangs (aukaafurða) við byggingu hússins og nær eitt stigaviðmiðana yfir hlutfall flokkaðs úrgangs af heildarúrgangi. Viðmiðið er í stórum dráttum eftirfarandi. Ef hlutfall byggingarúrgangs frá nýbyggingum er flokkaður til endurvinnslu eða endurnýtingar fást eftirfarandi stig: Yfir 50% úrgangs flokkaður fæst 1 stig Yfir 60% úrgangs flokkaður fást 2 stig Read more about Flokkun og endurvinnsla úrgangs[…]
Hormónatruflandi efni, börn og krabbamein
Í morgun hélt Svanurinn á Íslandi mjög áhugaverðan fyrirlestur um hormónatruflandi efni og áhrif á þeirra á fyrstu árum barna. Þar var einnig farið í gegnum að lengi býr að fyrstu gerð og það rökstudd að efni sem við verðum fyrir í móðurkviði geta leitt til krabbameins seinna á lífsleiðinni. Áherslan var mikið á hormónatruflandi Read more about Hormónatruflandi efni, börn og krabbamein[…]
Verktakar, birgjar og samningssamband við þá
Í kjölfar þáttarins í gær hef ég fengið nokkrar spurningar um hvort það hafi ekki fleiri komið að verkefninu heldur en þeir sem rætt var við í þættinum í gær. Svarið er auðvitað jú þar sem það fer enginn í svona verkefni einn og sér. Það er næstum ógerningur í dag að byggja sér hús Read more about Verktakar, birgjar og samningssamband við þá[…]
Draumahúsið – Í sátt við náttúruna
Sumardaginn fyrsta næstkomandi (25 apríl 2019) verður sýndur heimildarþáttur á RÚV (kl 20:15) um ferillinn að byggja húsið. Í tilefni af því er ágætt að rifja upp af hverju við hjónin réðumst í að byggja fyrsta umhverfisvottaða íbúðarhúsið á Íslandi. Sagan byrjar í í upphafi aldarinnar eða í kringum árið 2003/4. Þá bjuggum við hjónin Read more about Draumahúsið – Í sátt við náttúruna[…]
Rakastig og málning
Rakvarnir eru Svaninum ofarlega í huga og í einu af gæðaviðmiðunum segir að það þurfi að tryggja að rakastig sé rétt í byggingarefni áður en það er meðhöndlað frekar, svo sem málað eða gólfefni lögð á. Fyrsta spurningin sem vaknar er „hvert er rétt rakastig“ mismunandi byggingarefni. Til að byrja með gerði ég mjög óvísindalega Read more about Rakastig og málning[…]
Loftþéttleikapróf
Ein af kröfum Svansins við vottun bygginga er að framkvæmd sé loftþéttleikamæling á húsunum. Markmiðið er að staðfesta að þéttleiki hússins sé í samræmi við hönnunarforsendur og að orkuútreikningar standist. Ég komst fljótlega að því í ferlinu að það er næstum óþekkt á Íslandi að loftþéttleikapróf séu framkvæmd. Á Íslandi eru þessi próf fyrst og Read more about Loftþéttleikapróf[…]
Rafmagnsbarkar
Ein af þeim byggingarvörum sem hefur verið erfitt að fá samþykkt í Svansvottað hús eru rafmagnsbarkar, þ.e ídráttarbarkar fyrir rafmagnslagnir. Svanurinn setur í raun tvennar kröfur á barkanna. Það er hægt að fá stig fyrir það ef barkarnir eru ekki úr PVC plasti. Þetta er ekki ófrávíkjanlegt skilyrði því að það er hægt að sækja Read more about Rafmagnsbarkar[…]